Vitamine K2 – Unieke activiteiten voor de gezondheid

Vitamine K wordt al tientallen jaren onderzocht en staat bekend om haar essentiële rol in de bloedstolling. Maar naast dit effect heeft vitamine K nog vele andere gezondheidseffecten in het lichaam, zoals voor hart- en vaten en voor botvorming. Deze zijn vooral toe te kennen aan vitamine K2, één van de vormen van vitamine K. Op dit moment wordt er in de aanbevelingen, zoals de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid en de referentie inname, voor vitamine K geen onderscheid gemaakt in de verschillende vormen. Onderzoekers van een recent gepubliceerde review vinden dit wel noodzakelijk, kijkend naar het verschil in werking tussen vitamine K1 en vitamine K2.

Vormen van vitamine K

Vitamine K is onder te verdelen in vitamine K1 (phylloquinon) en verschillende vormen van vitamine K2 (menaquinonen), waaronder MK-4 en MK-7. Uit verschillende studies blijkt dat vitamine K2, en dan specifiek MK-7, een langere halfwaardetijd in het bloed heeft en hierdoor langer beschikbaar is voor opname door de weefsels.

Vitamine K uit voeding

In onze voeding komt voornamelijk vitamine K1 voor. Deze vorm krijgen we binnen door het eten van groene bladgroenten, zoals spinazie en kool. Daarnaast komt vitamine K1 ook voor in bijvoorbeeld kiwi, avocado en druiven. Vitamine K2 (MK-7) zit voornamelijk in gefermenteerde producten, waarvan de bekendste natto is. In vlees en zuivel zit een kleine hoeveelheid van de vorm MK-4.

Onderzoek wijst uit dat van onze totale vitamine K inname, maximaal een kwart uit vitamine K2 bestaat. Kijkend naar de vele gezondheidsvoordelen van vitamine K2 (hieronder beschreven), is extra inname van vitamine K2 mogelijk raadzaam.

Functies van vitamine K2

De bekendste functie van vitamine K1 en K2 is die van cofactor bij bloedstolling. Maar daarnaast heeft vitamine K2 (MK-7) nog vele andere unieke functies in het lichaam. Zo is bekend dat vitamine K2 een beschermende rol heeft bij de ontwikkeling van aderverkalking en inname van vitamine K2 het risico op hart- en vaatziekten verlaagt. Ook verbetert het de botkwaliteit, vermindert vitamine K2 het risico op diabetes en zijn er aanwijzingen voor bescherming tegen leverziekten en neurologische aandoeningen. Alle effecten zijn uitgebreid in de review beschreven. De exacte mechanismen voor deze gezondheidsvoordelen zijn nog niet bekend. Meer onderzoek blijft nodig.

Aanbevelingen voor K1 en K2

Alle gezondheidsorganisaties ter wereld, van de EFSA, tot de WHO en de FDA (Food and Drug Administration) hebben enkel aanbevelingen voor de totale inname van vitamine K1, gebaseerd op de effecten bij bloedstolling. Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen de twee verbindingen. Kijkend naar de beschreven verschillen in deze review, vinden de onderzoekers dat dit wel moet gaan gebeuren in de toekomst. Vitamine K1 en vitamine K2 moeten worden gezien als twee aparte vitamines, met hun eigen functies en aanbevelingen.

Bron: Halder, Maurice, et al. "Vitamin K: Double Bonds beyond Coagulation Insights into Differences between Vitamin K1 and K2 in Health and Disease." International journal of molecular sciences 20.4 (2019): 896. (LINK)