Effectieve spieropbouw door eiwittoediening tijdens slaap

Sarcopenie, is de medische term voor het verlies van spiermassa en -kracht. Het is een proces dat met name gepaard gaat met het ouder worden. Als gevolg van sarcopenie gaat de zelfredzaamheid en mobiliteit achteruit en wordt de kans op opname in een ziekenhuis of zorginstelling groter. Zelfs als iemand slechts vijf dagen aan bed is gekluisterd (door griep bijvoorbeeld), gaat er al anderhalve kilo spiermassa verloren. Bij ouderen is het zeer lastig om de spiermassa vervolgens weer terug op peil te brengen en te houden. Daarom zoeken onderzoekers naar slimme manieren om spiermassaverlies tegen te gaan en spieropbouw op efficiënte wijze te stimuleren. 

‘Je bent wat je eet’
Eiwitten spelen een voorname rol in de opbouw van spierweefsel. Groen onderzocht daarom eerst hoe eiwitten uit voeding hun weg afleggen in het lichaam. Deze worden in de maag verteerd en afgebroken tot afzonderlijke bouwstenen: aminozuren. Het blijkt dat 55 procent van deze losse aminozuren uit geconsumeerd eiwit beschikbaar komt in de bloedbaan. Een vijfde deel daarvan wordt vervolgens omgezet in spierweefsel. “Het spreekwoord ‘Je bent, wat je eet’ is hier dan ook letterlijk van toepassing”, zegt Groen. Deze kennis vormde onder meer de basis voor vervolgonderzoek naar klinische interventies om de spieropbouw te stimuleren.

Nachtelijk eiwit
Tijdens de slaap staan veel lichaamsprocessen op een laag pitje, zo ook de aanmaak van spierweefsel. Omdat ouderen die een normaal voedingspatroon volgen toch spiermassa verliezen, bedacht Groen dat er ’s nachts wel eens winst behaald kon worden. De promovendus nam de proef op de som door bij een aantal gezonde ouderen tijdens de slaap 40 gram eiwit via een sonde toe te dienen. Dat leidde tot een verhoogde beschikbaarheid van aminozuren in de bloedbaan. Hierdoor werd de nachtelijke aanmaak van spieren gestimuleerd.

Stroompjes
De promovendus onderzocht daarnaast of zogeheten neuromusculaire elektrostimulatie nog van toegevoegde waarde zou kunnen zijn. Dit is een techniek waarmee spiersamentrekkingen kunnen worden opgewekt door pijnloze, elektrische schokjes. Door deze stimulatie bleek de nachtelijke spieraanmaak nog verder te worden opgeschroefd. Concluderend stelt Groen dat eiwitrijke voeding (voor of tijdens slaap) en elektrostimulatie veelbelovende strategieën zijn om spiermassaverlies tegen te gaan: “We willen graag dat ouderen zo lang mogelijk gezond en vitaal blijven en dat bedlegerige patiënten zo snel mogelijk herstellen. Het op peil houden van spiermassa en -kracht is daarbij een belangrijke schakel, maar soms is dat lastig. We hebben nu een relatief eenvoudige methode die daarbij kan helpen.”

Bart Groen promoveert vandaag (vrijdag 4 november) aan de Universiteit Maastricht op zijn proefschrift: ‘Aspects of postprandial protein handling'.